Addasiadau yn y gweithle

Er mwyn rhoi cydraddoldeb i bobl anabl, mae cyfraith cydraddoldeb yn cydnabod y bydd rhaid o bosib newid y ffordd y mae cyflogaeth yn cael ei strwythuro, symud rhwystrau corfforol a/neu ddarparu cymorth ychwanegol i weithwyr anabl.

Dyma’r ddyletswydd i wneud addasiadau rhesymol.

Nod y ddyletswydd i wneud addasiadau rhesymol yw sicrhau, cyn belled â fo’n rhesymol, bod gan weithiwr anabl yr un cyfle i wneud ei swydd ag sydd gan berson nad yw’n anabl.

Pan mae’r ddyletswydd yn codi, rydych yn rhwym i ddyletswydd bositif a rhagweithiol i gymryd camau i symud neu leihau neu atal y rhwystrau mae gweithiwr neu ymgeisydd swydd anabl yn ei wynebu.

Dim ond pan rydych yn ymwybodol – neu dylech fod yn rhesymol ymwybodol – bod anabledd gan weithiwr y mae rhaid ichi wneud addasiadau.

Ni fydd amryw o’r addasiadau y gallwch ei wneud yn hynod o ddrud, ac nid oes angen ichi wneud mwy na’r hyn sydd yn rhesymol ichi ei wneud. Mae’r hyn sydd yn rhesymol ichi ei wneud yn dibynnu ar, ymhlith ffactorau eraill, maint a natur eich sefydliad.

Petaech chi, fodd bynnag, yn gwneud dim a gall gweithiwr anabl ddangos y bod rhwystrau y dylech fod wedi’u nodi ac addasiadau rhesymol y dylech chi fod wedi’i wneud, gallan nhw gyflwyno achos gerbron y Tribiwnlys Cyflogaeth yn eich erbyn, ac efallai cewch eich gorchymyn i dalu iawndal iddynt yn ogystal â gwneud yr addasiadau rhesymol.

Yn arbennig, mae rhaid i’r angen i wneud addasiadau ar gyfer gweithiwr unigol:

beidio â bod yn rheswm i beidio â dyrchafu gweithiwr os mai hi/ef yw’r person gorau i’r swydd a’r addasiadau yn eu lle
beidio â bod yn rheswm i ddiswyddo gweithiwr
gael ei ystyried mewn perthynas â phob agwedd ar swydd gweithiwr
fod yn addasiadau rhesymol ichi ei wneud.

Bydd llawer o ffactorau yn gysylltiedig â phennu pa addasiadau i wneud a byddan nhw’n dibynnu ar amgylchiadau unigol. Bydd angen newidiadau gwahanol ar bobl wahanol, hyd yn oed os yw’n ymddangos y bod ganddyn nhw namau tebyg.

Byddai’n dda ichi drafod yr addasiadau gyda’r gweithiwr anabl, neu oni wnewch, efallai ni fydd yr addasiadau’n effeithiol.

Yng ngweddill yr adran hon, ceir manylion y ddyletswydd ac enghreifftiau o’r math o addasiadau y gallech ei wneud.